- nieść
- 1. Dźwięk, głos itp. niesie «dźwięk, głos itp. rozbrzmiewa, rozchodzi się na znaczną odległość»: (...) wczorajszej nocy przed północą usłyszeliśmy rozpaczliwe wołanie o ratunek, a po wodzie głos bardzo niesie... K. Makuszyński, Szatan.2. pot. Gdzie cię (was itp.) niesie; gdzie cię (was itp.) diabli niosą «z odcieniem zniecierpliwienia, niechęci o celu czyjejś wyprawy, czyjegoś dokądś wyjścia»: – Stara! No to jadę! – i już chce jechać, ale Stara zlatuje po schodach na łeb na szyję (...) i wykrzykuje litanię jakichś babskich przekleństw, bardziej błagań niż klątw, że gdzie tam cię niesie zatracony, miałeś dopiero po niedzieli i ja znowu tutaj sama, z krowami, z dziećmi... A. Stasiuk, Opowieści.3. Nieść komuś pociechę, pomoc, ulgę itp. «śpieszyć komuś z pomocą, pociechą itp., pomagać komuś, przynosić ulgę itp.»: Zajmowała się także chorymi, niosąc im ulgę w cierpieniu. PW 5/62/1998.4. Nieść, nosić głowę, czoło dumnie, prosto, wysoko itp.a) «iść trzymając się prosto, nie pochylać głowy, zwykle okazując w ten sposób dumę, pewność siebie»: Panna Helena była niewysoka i szczupła, ale czuło się w niej jakąś siłę. Niosła dumnie niedużą głowę z ogromnymi włosami koloru kruszynowej suchej kory w błyskach czerwieni (...). T. Konwicki, Bohiń.b) «być dumnym, pewnym siebie, wyniosłym»: (...) była klasową pięknością i wszyscy chłopcy do niej wzdychali, ja oczywiście też. Ale na żadnego z nas nie zwracała uwagi. Nosiła głowę wysoko. M. Nurowska, Kochanek.Diabli kogoś, coś niosą, licho kogoś, coś niesie zob. diabeł 5.Nieść kaganek, kaganiec oświaty zob. oświata.Nieść kogoś na barana zob. baran 2.Nogi kogoś nie chcą nieść zob. noga 14.Nogi same kogoś niosą zob. noga 16.Wieść, fama itp. niesie zob. głosić.
Słownik frazeologiczny . 2013.